[ad_1]
Gömü ve Maliye Bakanlığınca, nisan ayı bütçe gerçekleşmeleri raporu açıklandı.
Giderlerin ilk dört ayda nominal olarak %29,5 ile enflasyonun ortalama on puan üstünde oluşu ve gelirlerin %18,9 artışla aynı dönemde enflasyonun altında kalışı ilk dikkat çeken kalemler.
Giderlerin alt kalemlerinde pğersonel harcamalarının %31; toplumsal güvenlik açığı sebebiyle meydana getirilen harcamaların %37; cari transferlerin %29 ve faiz harcamalarının da bundan önceki senenin ilk dört ayına gore bu yıl ilk dört ayda %52 artışı göze batan ayrıntılar.
Gelirler tarafında genel toplamdaki %19 artışı altında vergi gelirlerinindeki artışın %6,4 ile enflasyonun fazlaca altındaki performansı bütçenin genel kalitesi üstündeki artan kırılganlığın en mühim habercisi.
Netice olarak, senenin ilk dört ayında bütçe açığı geçen seneki seviyesi 23,2 milyar liradan %135 artışla 54,5 milyar liraya korkulu bir hızla sıçramış durumda. Maliye tanımlı faiz dılı denfge ise geçen seneki 2,2 milyar lira fazladan bu yıl Ocak-Nisan döneminde 16 milyar lira ekside.
Mevcut performans Türkiye’nin risk primine ek yapıyor. Bu hafta içinde basına yansıyan haberlerden ortalama 46 milyar lira tutarındaki merkezin yedek akçelerinin 40 milyarının Gömü’ye aktarılacağı haberleri bütçedeki anormal kötüleşmeyi maskelemek için kullanılırken, enflasyonu da körüklyecek boyutta.
2019 sonunda bütçe açığı/GSMH oranının %4’e önem vererek yeni bir makroekonomik dengesizlik yaratması olası.
Detaylar aşağıda:
Merkezi yönetim bütçesinden ocak-nisan döneminde 330 milyar 430 milyon lira harcama yapılmış oldu. Bütçe gelirleri ise bu zamanda 275 milyar 952 milyon lirayı buldu.
Buna gore, geçen yıl nisanda 356 milyon lira faiz dışı fazla verilirken, bu senenin aynı ayında 13 milyar 234 milyon liralık faiz dışı açık oluştu.
Merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen toplam 960 milyar 976 milyon liralık ödenekten, geçen ay 75 milyar 986 milyon lira harcama yapılmış oldu. Geçen senenin aynı ayında bu sayı 67 milyar 361 milyon lira olmuştu.
Geçen ay faiz hariç bütçe giderleri için öngörülen toplam 843 milyar 659 milyon lira ödeneğin yüzde 8,4’ü kullanılarak 70 milyar 904 milyon lira harcandı. Nisanda personel giderleri, geçen senenin aynı ayına gore yüzde 27 artarak 20 milyar 663 milyon lira olarak gerçekleşti. Personel giderleri için bütçede öngörülen 247 milyar 303 milyon lira ödeneğin yüzde 8,4’ü kullanıldı.
Toplumsal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri nisanda geçen senenin aynı ayına gore yüzde 34,9 artarak 3 milyar 448 milyon lira oldu ve bütçede öngörülen 43 milyar 375 milyon lira ödeneğin yüzde 7,9’u harcandı.
Mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 67 milyar 551 milyon liralık ödeneğin yüzde 10,7’si geçen ay kullanıldı. Söz mevzusu ayda mal ve hizmet alımı gideri, geçen senenin aynı ayına gore yüzde 31,8 artışla 7 milyar 234 milyon lira olarak gerçekleşti.
Cari transferler geçen ay, Nisan 2018’e gore yüzde 18,8 artarak 33 milyar 382 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 391 milyar 337 milyon lira ödeneğin yüzde 8,5’i harcandı. Söz mevzusu ayda, sıhhat, emeklilik ve toplumsal yardım giderleri için 16 milyar 459 milyon lira aktarma yapılmış oldu. Toplumsal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Gömü tarafınca ödenmesi amacıyla meydana getirilen aktarma tutarı ise 1 milyar 690 milyon lira oldu.
Cari transferler içinde yer edinen tarımsal destekleme ödemeleri 291 milyon lira, yerel yönetim payları 4 milyar 718 milyon lira olarak gerçekleşti.
Nisanda 4 milyar 223 milyon lira ana para gideri oluşurken, 592 milyon lira ana para transferi yapılmış oldu. Borç verme giderleri ise 1 milyar 361 milyon lira olarak gerçekleşti. Faiz giderleri geçen senenin aynı ayına gore yüzde 63,6 artışla 5 milyar 83 milyon lira olarak kayıtlara geçti.
– Bütçe gelirleri
Geçen senenin nisan ayında 64 milyar 610 milyon lira olan bütçe geliri, bu senenin aynı ayında yüzde 10,7 azalarak 57 milyar 670 milyon lira olarak gerçekleşti. Bu zamanda vergi gelirleri tahsilatı yüzde 8,3 artışla 48 milyar 771 milyon lira oldu.
Genel bütçe vergi dışı öteki gelirleri nisanda geçen senenin aynı ayına kıyasla yüzde 62,9 azalarak 6 milyar 378 milyon lira olarak hesaplandı. Hususi bütçeli idarelerin öz gelirleri geçen ay 1 milyar 836 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 685 milyon lira olarak kaydedildi.
Vergi türleri itibarıyla gerçekleşmelere bakıldığında, nisanda geçen senenin aynı ayına gore, kurumlar vergisi yüzde 240,2, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 30,8, gelir vergisi yüzde 23, ithalde alınan katma kıymet vergisi yüzde 15,4, damga vergisi yüzde 8,4 ve harçlar binde 6 oranında artarken, hususi tüketim vergisi yüzde 16,1 ve dahilde alınan katma kıymet vergisi yüzde 10,4 azaldı. Öteki vergiler tahsilatı ise yüzde 9,1 artış gösterdi.
– Ocak-nisan periyodu gerçekleşmeler
Merkezi yönetim bütçesi, ocak-nisan döneminde 54 milyar 477 milyon lira açık verdi. Aynı dönemde faiz dışı açık 16 milyar 31 milyon lira oldu.
Geçen senenin ocak-nisan döneminde 255 milyar 220 milyon lira olan bütçe giderleri, bu senenin aynı döneminde yüzde 29,5 artarak 330 milyar 430 milyon lira oldu. Ocak-nisan döneminde faiz hariç bütçe giderleri de yüzde 27 artışla 291 milyar 983 milyon lira olarak hesaplandı.
Öteki taraftan, söz mevzusu dönemde faiz giderleri, geçen senenin aynı dönemine gore yüzde 51,5 yükselerek 38 milyar 447 milyon liraya ulaştı.
Geçen senenin ocak-nisan döneminde 232 milyar 46 milyon lira olan bütçe gelirleri, bu senenin aynı döneminde yüzde 18,9 artarak 275 milyar 952 milyon lira olarak gerçekleşti. Bu zamanda vergi gelirleri ise yüzde 6,4 artışla 203 milyar 33 milyon lira oldu.
Aynı dönemde genel bütçe vergi dışı öteki gelirleri yüzde 103,1 artışla 63 milyar 283 milyon lira olarak hesaplandı. Hususi bütçeli idarelerin öz gelirleri ocak-nisan döneminde 6 milyar 404 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri ise 3 milyar 231 milyon lira olarak kayıtlara geçti.
Vergi türleri itibarıyla ocak-nisan periyodu gerçekleşmelerine bakıldığında, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 35, kurumlar vergisi yüzde 30,6, gelir vergisi yüzde 19,1, damga vergisi yüzde 13,2 ve ithalde alınan katma kıymet vergisi yüzde 7 artarken, dahilde alınan katma kıymet vergisi yüzde 16,8, hususi tüketim vergisi yüzde 7,8 ve harçlar yüzde 3,1 azaldı. Öteki vergiler tahsilatı ise yüzde 7,3 artış gösterdi.
– Personel giderleri
Personel giderleri, ocak-nisan döneminde geçen senenin aynı dönemine gore yüzde 30,9 artarak 84 milyar 437 milyon lira oldu. Toplumsal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri ise geçen senenin aynı dönemine gore yüzde 36,8 artışla 14 milyar 892 milyon lira olarak gerçekleşti. Mal ve hizmet alım giderleri geçen senenin aynı dönemine gore yüzde 11,6 yükselerek 20 milyar 841 milyon lirayı buldu.
Bu zamanda cari transferler geçen senenin aynı dönemine gore yüzde 28,6 yükselişle 131 milyar 692 milyon lira olarak belirlendi. Sıhhat, emeklilik ve toplumsal yardım giderleri için 60 milyar 788 milyon liralık aktarma yapılmış oldu. Bu sayı, geçen senenin aynı dönemine gore yüzde 42,7’lik artışı ifade ediyor.
Aynı dönemde toplumsal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Gömü tarafınca ödenmesi amacıyla meydana getirilen aktarma tutarı 6 milyar 908 milyon lira oldu.
Ocak-nisan döneminde cari transferler içinde yer edinen tarımsal destekleme ödemeleri 9 milyar 347 milyon lira, yerel yönetim payları 23 milyar 226 milyon lira olarak belirlendi.
Söz mevzusu dönemde 23 milyar 109 milyon lira ana para gideri oluşurken, 6 milyar 733 milyon lira ana para transferi yapılmış oldu. Borç verme giderlerinin 10 milyar 278 milyon lira olarak gerçekleştiği ocak-nisan döneminde, faiz giderleri de yüzde 51,5 artarak 38 milyar 447 milyon liraya ulaştı.
[ad_2]