Deprem dalgalarının yansımalarını inceleyen bilim adamları, Dünya’nın iç çekirdeğinin merkezindeki ve dışındaki kristallerin farklı hizalandığını ortaya koydu. Bunun, gezegenin oluşumundaki büyük bir olaydan kaynaklanmış olabileceği belirtiliyor.
Çinli ve ABD’li bilim insanlarının birlikte yürüttüğü araştırmada Dünya’nın en iç kısmının merkezinde farklı bir yapılanma keşfettiklerini öne sürüldü.
Nature Geoscience dergisinde yayımlanan araştırmaya göre ekip, iç çekirdeğin dış kısmındaki demir kristallerin, iç kısmındakilerden farklı bir yapısı olduğunu düşünüyor.
Dünyanın merkezine doğru kazarak ilerlemek mümkün olmadığından, bilim insanları depremlerin yarattığı titreşimleri inceleyerek bazı analizler yaptı.
Buna göre depremin titreşimleri, Dünya’nın katmanlarında farklı şekilde ilerliyor.
‘Ay büyüklüğünde bir katman var’
Illinois Üniversitesi’nden Profesör Şiaodong Song, söz konusu titreşimleri “Dalgalar Dünya’nın bir yanından diğer yanına gidip geliyor” ifadeleriyle açıklıyor.
Prof. Song ve meslektaşları, bu durumu Dünya’nın iç kısmında yer alan ve Ay büyüklüğündeki katı katmana bağlıyor. Bilim insanları, bu katmanın iki kısmı olduğunu ileri sürüyor.
Sismik dalgalardan toplanan veriler, iç çekirdeğin iç kısmında yer alan kristallerin Doğu-Batı yönünde hizalandığını ortaya koyuyor. Kuzey kutbundan bakıldığı takdirde, söz konusu kristal tabakanın ters dönmüş olarak göründüğü belirtiliyor.
Öte yandan iç çekirdeğin dış kısmındaki kristallerin ise Kuzey-Güney yönünde hizalandığı, Kuzey kutbundan bakıldığında ise dikey gözüktüğü ifade ediliyor.
Prof. Song, iç çekirdekte keşfedilen yeni oluşum ve katmanların, Dünya’nın uzun geçmişine dair kendilerine yeni bilgiler sunabileceğini ileri sürüyor.
Yaklaşık 5 bin kilometre derinlikte yer alan iç çekirdek, yaklaşık bir milyar yıl önce katılaşmaya başladı. Katılaşan çekirdek her yıl 0,55 milimetre genişliyor.
Dünya’nın oluşumuna ışık tutabilir
Son araştırma ile kristallerin farklı hizalandığı bilgisinin ortaya konması, bu katmanların da farklı koşullar altında oluşmuş olabileceği fikrini doğuruyor. Bu fikir, Dünya’nın oluşum sürecinde belki de ani bir değişim yaşandığını düşündürüyor.
Cambridge Üniversitesi’nden Profesör Simon Redfern ise araştırmayı şu sözlerle yorumluyor:
“Gezegenin katı çekirdeğinin merkezine doğru ilerlemek, adeta zamanda ilerlemek ve Dünya’nın oluşumuna geri dönmek gibi bir şey.”
“Bazı kişiler sismik dalgaların hareketinde farklılıklar gözlemlemişler ancak bunun kristalleşmiş demirin farklı katmanlarda farklı hizalanmasından kaynaklandığını belirtmişler.”
“Eğer bu doğruysa, çekirdeğin oluşumundaki dönüşüm sırasında çok önemli bir şey yaşandığı ve iç çekirdekteğin dış kısmındaki kristallerin Kuzey-Güney yönünde hizalanmasına neden olduğu ortaya çıkmış oluyor.”
Prof. Redfern, başka bazı araştırmaların da Dünya’nın manyetik kısmında yaklaşık bir milyar yıl önce bir değişim yaşandığı yönündeki teorilerini hatırlattı. Buna göre söz konusu olaylar sırasında Ekvator ile Kutup eksenlerinin birbirleriyle yer değiştirdiği ileri sürülüyor.
Redfern, “Prof. Song’un ileri sürdüğü iç çekirdekteki hizalanma biçimi, bir milyar yıl önce Ekvator’a yakın duran antik kayaların tuhaf mıknatıslama sistemlerini açıklıyor olabilir. Ancak şimdilik söz konusu yazılı teorinin, Dünya’nın iç çekirdeğindeki sismik kalıtların analizleri ile karşılaştırılmasından farklı yollarla da test edilmesi lazım” diyor.