Suudi Arabistan’ın idam ettiği Şii din alimi Şeyh Nemr Bakır en-Nemr’in neden idam edildiği ile ilgili The Guardian’da bir makale yayınlandı.
Suudi Arabistan’ın önde gelen Şii din alimi Şeyh Nemr Bakır en-Nemr‘in idam edilmesi dünyanın birçok yerinde protestolara neden olurken, TheGuardian’dan Mark Townsend “Sheikh Nimr al-Nimr: Shia cleric was a thorn in Saudi regime’s side” adlı makalesinde Şeyh Nemr‘in öldürülmesine ilişkin çarpıcı bilgilere yer verdi. Yolculuk Gazetesi’nin Çeviri Ekibi tarafından çevrilen makalede “Nimr, güçlü karakteri sayesinde Suudi Şii gençliği içerisinde bir kahraman yerine konuluyordu” ifadelerine yer verildi.
Yolculuk Gazetesi‘nin çevirisiyle Mark Townsend‘ın The Guardian‘da yayımlanan makalesi:
2011 yılında, ülkenin doğusunda patlak veren krallık rejimi karşıtı gösteriler esnasında, adı uluslararası alanda öne çıkan Şeyh Nimr al Nimr’in Suudi Krallığı’nca infaz edilmesi Ortadoğu çapında kınama ve protestoları beraberinde getirdi.
Nimr, güçlü karakteri sayesinde Suudi Şii gençliği içerisinde bir kahraman yerine konuluyordu. Sıklıkla kullandığı marjinalleşme karşıtı söylemler, Nimr’in, şiilerin çoğunlukta olduğu bölgelerde protesto hareketlerini yönlendiren kişi olarak görülmesine sebep oldu.
Yönetici konumdaki Suud elitleri için ise Nimr’in varlığı yüksek seviyede bir tehdit oluşturuyordu.
‘Arap Baharı’ndan alınan ilhamla, 2011’de Suudi Arabistan’da düzenlenen kitlesel hükümet karşıtı protesto gösterilerinde Nimr, Suud Hanedanının sona ermesi ve Şii azınlık toplumu için eşit haklar verilmesi için söyleşiler düzenliyordu.
Taraftarlarına göre Nimr, hükümete barışçıl yollardan muhalefet edilmesi gerektiğini hassasiyetle vurgulamış ve aksi türlü şiddet eylemlerinden sakınmıştı. Bir olay esnasında protestoculara polisin kurşunları karşısında yalnızca ‘sözlerinin gürleyişi’ ile cevap vermeleri gerektiğini ısrarla tembihlemişti.
Protestolarda ön plana çıkmasıyla birlikte, eğer kan saçmayı bırakmayı reddederler ise hükümetin baskıcı eğilimleri nedeniyle devrilme riskiyle karşı karşıya olduğu konusunda Suudi otoriteleri uyarmıştı.
Devlet yönetimindeki Suudi Basın Ajansı, 2012 Temmuz’unda, polis tarafından vurulup yaralandığı bir olay sırasında Nimr’in “huzursuzluğa önayak olmak” suçundan tutukandığını duyurdu.
Nimr, ’yöneticiye itaatsizlik’ ve ‘gösterilere katılma, liderlik etme ve teşvik etme’ dahil olmak üzere Uluslararası Af Örgütü’nün de içinde olduğu insan hakları gruplarının ifade özgürlüğünün ihlali olarak nitelendirdiği bir sürü ciddi suçlama ile karşılaştı.
Nimr’in tutuklanması, halk nezdinde, Suudi otoritelerin kendileriyle uyuşmayan tüm kesimleri bastırma politikasının bir parçası olarak karşılık buldu.
Tartışmalı tutukluluğu izleyen büyük ölçekli protestoların yaşandığı günlerde Nimr’in popülaritesinin ulaştığı boyut daha net görülmüş oldu. Onun tutuklu olduğu günlerde eşi Muna Jabir al Shariyavi’nin New York’ta bir hastanede ölmesi kitlelerce daha fazla sevilip, popülerleşmesini sağladı.
Ülkede faaliyet yürüten gözlemci insan hakları örgütleri Nimr’in tutukluluk boyunca işkence gördüğünü açıkladı. Ailesi ve avukatlarının görüşme hakkı için uluslararası destek talep ettiği bir süreçte Nimr açlık grevine girdi.
Ekim 2014’te Suudi Arabistan’ın özel yetkili mahkemesince ‘krallığa karşı yabancı müdahale için zemin oluşturmak’ ve ‘yöneticilerine itaatsizlik ve güvenlik güçlerine karşı silahlanma’ suçlarından idama mahkum edildi. Kardeşi Muhammed el Nimr, tutuklandığı gün alelacele alınan idam kararını tweet atarak duyurdu.
Hükmün duyurulmasıyla birlikte İran yetkilileri, idamın gerçekleşmesi halinde Suudi Arabistan’ın bunun sonuçlarına katlanacağına dair uyarılarda bulunmuştu.
Nimr 1960 yılında Suudi Arabistan’ın doğu bölgesinde yer alan Qatif kentinin al-Awamiyah köyünde doğdu. Ortaöğretimini tamamladıktan sonra 1979 yılında Şii İlahiyat Fakültesinde okumak üzere, önce İran’a ardından çalışmalarına devam etmek için Suriye’ye gitti.
1994 yılında Suudi Arabistan’a döndüğünde Krallık ile ilişkisi kırılgan bir hal almıştı. Suudi Krallığı’nın istihbarat servisi onu, genellikle yükselen inanç özgürlüğü hareketleri ve yaptığı özgürlük çağrıları nedeniyle sıklıkla gözaltına alıp sorguladı.
Son olarak 2003 yılında, imamlığa yükseldiği köyünde, halka açık ibadete önderlik etmesi sebebiyle alıkonuldu.
Nimr, asıl şöhretine ise, 2009 Şubat’ında al-Baqi şehit mezarlığında Şii hacı adaylarının din polisi ve güvenlik güçleriyle çatışması sırasında kavuştu. Suudi Arabistan’da çatışmaların tüm doğu vilayetlerine yayılmasıyla birlikte Nimr, şiilerin din polisi için hedefleştirilmekte olduğu yönünde bir vaaz verdi.
Nimr ayrıca krallık içerisinde bulunan şiilerin artık sessiz kalıp, sindirilmeyeceğini bir direniş bildirisiyle açıkladı. Taraftarlarına göre bu onu en sonunda ölüme götüren şeyin kendisi oldu.
