Ana SayfaKültür SanatFotoğrafTürkiye’nin ilk kadın stüdyo...

Türkiye’nin ilk kadın stüdyo fotoğrafçısı Maryam Şahinyan

Türkiye’de birçok alanda olduğu gibi fotoğrafçılık sanatında da kadının adına pek rastlanmaz. Daha önce bunun yazar, filozof, ressam ve matematikçi gibi birçok örneğini çeşitli listelerimizde sizinle paylaşmıştık. Bu listede Türkiye’nin ilk kadın fotoğrafçısı Maryam Şahinyan’ın hikayesine yer vereceğiz.

Diğer kadın listelerine göz atmak için buraya bakabilirsiniz…

Varlıklı Ermeni bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Türkiye’nin ilk kadın stüdyo fotoğrafçısı Maryam Şahinyan, 1915 olaylarından sonra sığındığı İstanbul’da, 1996’ya kadar birçok Maryam Şahinyankesimden kimseyi ölümsüzleştirir.

Dedesi Agop Şahinyan Paşa, 1877’de kurulan ilk Osmanlı Parlamentosu Meclis-i Mebusan’da Sivas kentini temsil ediyordu. Milletvekili torunu olmanın sınıfsal ayrıcalıklarıyla dünyaya gelen Şahinyan’ın yaşamı, henüz küçük bir çocukken tanıklık ettiği 1915’in akabinde aniden değişti.

Maryam Şahinyan fotoğrafları

Sivas’ın en köklü ve güçlü ailelerinden Şahinyanlar, bölgede sahip oldukları 30’a yakın köy, beş büyük un fabrikası, sayısız gayrimenkul ve kent merkezindeki Şahinyan Konağı’nı geride bırakarak Samsun üzerinden İstanbul’a sığındılar.

Maryam Şahinyan fotoğrafları

Harbiye’de mütevazı bir apartman dairesine taşınan Şahinyanlar için, Cumhuriyet döneminin getirdiği yeni koşullar altında bambaşka bir süreç başladı.

Maryam Şahinyan fotoğrafları

Maryam’in babası fotoğrafçıydı ve okulu bıraktıktan sonra, onun yanında çalıştı. 1937 itibarıyla tüm ailenin ekonomik yükünü omuzlayarak stüdyoyu tek başına işletmeye karar verdi.

Maryam Şahinyan fotoğrafları

Maryam Şahinyan; Sivas merkezinde, Çamlı Köşk olarak bilinen Şahinyan Konağı’nda doğdu. Türkiye’nin ilk kadın fotoğrafçısı olarak, stüdyosunda döneme damgasını vuran fotoğraflar çekti. 1936’da Fransız Okulu Sainte-Pulchérie’yi terk etmek zorunda kaldı.

Maryam Şahinyan fotoğrafları

Şahinyan, 1942 Varlık Vergisi, 6-7 Eylül 1955 olayları, 1974 Kıbrıs Savaşı başta olmak üzere, köyden kente göçün en şiddetli yaşandığı yıllara ve ülkenin geçirdiği demografik ve sosyolojik değişimlere kamerasıyla tanıklık etti.

Maryam Şahinyan fotoğrafları

Maryam Şahinyan’nın fotoğraflarında; şehrin en şık kadınları, gayrimüslim aileleri, Bolşevik Devrimi’nden kaçıp İstanbul’a sığınan Ruslar, tiyatro grupları, müzisyenler, idealize edilmiş çocuklar, subaylar, vaftizlik ve sünnetlik çocuklar, transeksüeller, düğün günündeki çiftler, iç çamaşırlarıyla kadınlar dikkat çekiyor.

Maryam Şahinyan fotoğrafları

Yarım asır boyunca bir gün dahi aksatmadan Şişli’deki evinden yürüyerek gidip geliyor stüdyoya Maryam Şahinyan, her öğlen yalnızca bir kırmızı elma yiyor, siyah iş önlüğünü ve kolçaklarını hiç çıkartmadan, 1. Dünya Savaşı’ndan kalma körüklü kamerasıyla, 1985’e dek siyah beyaz fotoğraf çekmeye devam ederek, sessizce, fark edilmeden sürdürdü bu işi. Ta ki 1996 yılında hayatını kaybedene dek.

Maryam Şahinyan fotoğrafları8

Maryam Şahinyan fotoğrafları9

Maryam Şahinyan fotoğrafları10

Maryam Şahinyan fotoğrafları11

Maryam Şahinyan fotoğrafları12

Maryam Şahinyan fotoğrafları13

Maryam Şahinyan fotoğrafları14

Maryam Şahinyan fotoğrafları15

Maryam Şahinyan fotoğrafları16

Kadınları görünür kılmak adına hazırladığımız bu listelere de bakabilirsiniz:

Felsefe tarihinde ‘erkekliğin’ gölgesinde kalmış 19 kadın filozof
Ataerkil bir toplumda 4 maddeyle kadınların giyimine göre takılan isimler
Erkekler için 7 maddelik “eril düzene katılmama” rehberi
Dildeki cinsiyetçilikten kurtulmak için 14 maddelik imtihan
Hannah Price ve ‘tacizcileri taciz etme aracı’ olarak fotoğrafçılık
Erkeğin dünyasında zincirlerini kırmış 20 kadına adanmış 20 film
Tarihteki 15 mucit kadın
Uğruna şiirler yazılan değil, şiir yazan 11 ‘kadın’ şair

Listeler

1 Yorum

  1. Bu bilginin doğru olduğundan şüpheliyim.Benim bildiğim Türkiye’nin ilk kadın fotoğrafçısı Naciye Suman olup,stüdyosunu “Hanımlar Fotoğrafçısı Naciye” adıyla 1919 İstanbul’da da açmıştır. (Fotoğraf Müzesi’nden)

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz

Popüler haberler

Beyin yakan 20 Evrim çalışması

Paris merkezli hiciv kolektifi Maentis, çok bilindik evrim çizimine farklı yorumlar...

20 maddede Kaypakkaya Kemalizm’i niye eleştirdi?

1949 yılında Çorum’da dünyaya gelen Türkiye Komünist Partisi/Marksist Leninist (TKP/ML) kurucusu...

Evlenmeden önce bir daha düşünmeniz için 10 evlilik filmi

Evlilikle ilgili filmler ya da evlilik filmleri demeden önce "evlilik kurumu"...

10 madde ile internetin devi Google ve bilinmeyenleri

Teknoloji ve internet devi Google'ı biraz daha yakından tanımaya ne dersiniz?...

Tartışı-Yorum

Kadim Süryanilerin Akitu Bayramı

Yerinden yurdundan edilen, sürgün halkların derdini en içten şairler dillendirir. Bu sebeple Yuhanna Bar Madeni der ki:“Ey sağduyulu!Ana vatanında kalman,Saygınlığını korur.Hakareti ve acı dolu gurbeti hor gör.Saç, başta oldukça değerlidir.Olmadığında, küçümsenir ve ayaklar altına alınır”Bundan tam 6766 yıl önce (MÖ 4750) Asur ve Babil kaynaklarına göre, tarihte...

İsmail Beşikçi Aziz Sancar’ı Nelson Mandela’yla eleştirdi

Sosyolog İsmail Beşikçi, bu yılın kimya dalında Nobel Ödülü'nü alan Prof. Dr. Aziz Sancar ile ilgili bir yazı kaleme aldı. Aziz Sancar'ı Nelson Mandela ile karşılaştıran İsmail Beşikçi yazısında, "Bilim adamı olmaktan önce, insanlığın evrensel değerleriyle bütünleşmek daha önemlidir. Evrensel değerleri savunmak, bilim adamı olmaya da engel değildir....

Robert Fisk: Türkiye iş pişirdiği IŞİD hilafetinin saldırılarıyla karşı karşıya

Ortadoğu uzmanı Robert Fisk'in Independent'ta yayınlanan makalesinde, Türkiye "Petrol kaçakçılarının ürünlerini IŞİD denetimindeki bölgelerden getirmesine izin verdiğini" belirterek, "Türkiye iş pişirdiği IŞİD 'hilafetinin' Ankara ve İstanbul’a yönelik saldırıları ile karşı karşıya" dedi. Robert Fisk'in Independent'ta yayınlanan o yazısı:Pakistan ve Türkiye. Kuzey Batı’daki eski sınır şehri Peşaver’in dışında yaşanan üniversite...