Yoğun bakımda kaldığı İstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi’nde yaşamını yitiren edebiyatımızın usta ismi Yaşar Kemal bugün toprağa verildi. Kemal’in vasiyeti üzerine saat 15.30’da Lütfi Kırdar Kongre Merkezi’nde anma töreni düzenlenecek
İnsanın, taşın, toprağın dostu dünyaca ünlü yazar büyük usta Yaşar Kemal‘in cenazesi Zincirlikuyu Mezarlığı’nda defnedildi. Anadolu’nun gerçek sesine veda etmeye gelenler arasında yazarın en kıymetlileri; okurları vardı. “Benim kitaplarımı okuyan; katil olmasın, savaş düşmanı olsun” vasiyetini bırakan yazarı bu son yolculuğunda yalnız bırakmayan okurları ellerinde yazarın eserleriyle Teşvikiye Camii’nin avlusunu doldurdu. Usta yazarı uğurlamaya gelen insan seli Teşvikiye Camii’nin dışına taştı
Hiçbir zaman iktidarların yanında olmayan, her daim tercihini halktan yana kullanan ustayı yolcu etmeye gelen sadece okurları olmadı. Sanat, siyaset ve edebiyat dünyasından birçok isim de Teşvikiye Camii’ndeydi. Burada kılınan öğle namazının ardından ise Yaşar Kemal’in naaşı omuzlara alınarak Zincirlikuyu Mezarlığı’na binlerce kişilik bir kortejle taşındı. Kalabalık bir yandan Yaşar Kemal’i alkışlarla uğurlarken, bir yandan da “Yaşar Kemal onurumuzdur,” “Zulme karşı hepimiz İnce Memed’iz” ve Kürtçe ile Türkçe olarak “Biji bratiya gelan/yaşasın halkların kardeşliği” sloganları attı. Yürüyüşte “Katil hırsız Abdi Ağa’lar kaybedecek” ve “Tüm eşkıyalarımıza selam götür” yazan dövizler de dikkat çekti.
Teşvikiye Camii’nde kılınan cenaze namazının öncesinde ise, usta yazarın eşi Ayşe Semiha Baban, cenazeye katılanların taziyelerini kabul etti. Cenaze namazı sırasında da eski Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, Meclis Başkanı Cemil Çiçek ile Kültür Bakanı Ömer Çelik ilk sırada beraber saf tuttu.
Cenazenin ardından da Lütfi Kırdar Kongre Salonu’nda özel bir anma töreni gerçekleştiriliyor. Çok sayıda sanatçı burada yazarın unutulmaz romanlarından, hikâyelerinden kesitler okuyor.
PAMUK: İNSANI VE İNSANLIĞI ÖĞRETTİ
Cenaze namazı öncesinde BirGün’e konuşan Nobel Ödüllü yazar Orhan Pamuk, Yaşar Kemal ile tanışmasının hayatında ne kadar değerli bir yer tuttuğunu ifade ederek: “Lisedeyken romanlarını okurdum, yetişkinliğimde arkadaş olduk. Bu ülkede kötü niyetlilere karşı duran bir insandı her zaman için. Uzun yürüyüşlerimizde bana çok şeyi öğretti, insanı ve insanlığı öğretti. Ondan haksızlıklara karşı nasıl durulur onu öğrendim.”
HDP Eş Genel Başkanı Demirtaş da BirGün’e verdiği demecinde Yaşar Kemal’in kişiliğinden övgülerle söz ederek, “Geriye bıraktığı dolu dolu mücadelelerle yaşamış bir mücadele adamıydı. Yaşamı boyunca ilkelerinden taviz vermedi. Haksızlıkların olmadığı, adil bir şekilde yaşama dileği edebiyat yazılarının temasını oluşturdu. Zalimin önünde diz çökmemeyi öğretti” dedi.
Demirtaş’ın yanı sıra, ÖDP Eş Genel Başkanı Alper Taş ile HDP Mersin milletvekili Ertuğrul Kürkçü’nün başını çektiği çok sayıda siyasetçi cenazeye katıldı. Sinema oyuncuları Tarık Akan ve Rutkay Aziz Teşvikiye Camii’ne beraber geldi. Tarık Akan’ın Kemal’in tabutunun başında dua ederken gözlerinden yaşlar aktığı görüldü.
BirGün’e konuşan Rutkay Aziz ise “Biz öncelikle bir ağabeyimizi, bir yoldaşımızı, bir barış savaşçısını kaybettik. Yaşar Kemal’in kahkahalarını çok özleyeceğim” dedi. Kemal’in siyasi kişiliğine de atıfta bulunan Aziz, usta yazarın hafta sonu HDP heyeti tarafından açıklanan 10 maddeyle ilgili de “kesinlikle sorularının olacağını” ifade etti.
‘KÖYLÜSÜ OLARAK BİZ ONA GELDİK‘
Aynı zamanda Yaşar Kemal’in köylüsü olan, Yaşar Kemal Çukurova Kültürünü Yaşatma Derneği Başkanı Mehmet Özer BirGün’e usta yazarın her sene köyü Gökçedam’ı ziyaret ettiğini ancak son zamanlarda yürüme problemi nedeniyle gelmekte güçlük çektiğini anlattı.
Vasiyeti doğrultusunda Gökçedam’dan toprak getirildiğini söyleyen, Özer “Köylüsü olarak biz ona geldik o bize gelemese de. Birebir Yaşar Kemal ile görüşürdük. Büyük ustayı kaybetmenin acısını tarif edecek kelimeler bulamıyoruz. Zaten parklarda ve birçok yerde ismi var. Biz artık okullara da kütüphanelere de ismini vermeyi düşünüyoruz.”
Oyuncu Mustafa Alabora ise, “Yaşar ağabeyi uzun uzun anlatmaya gerek yok. O benim dostum, ağabeyim, arkadaşım. Tanışalı 44 sene oldu. Özel hayatımızda dostluklarımız oldu. Bütün devrimciler gibi saf, temiz ve inançlı bir insandı” ifadelerini kullandı.
Menderes Samancılar da usta yazarın “tatlı kavgaları” ile andı. Yaşar Kemal’in mücadeleci ruhuna göndermede bulunan Samancılar “Genelde kavgacı bir adamdı. Hayatla da, sistemle de kavgalıydı” diyerek çok üzgün olduğunu söyledi.
Memleketlisi yazar ve yapımcı Arif Keskiner dostu Yaşar Kemal’in çocuk ruhundan bahsederek yazarla ilgili anılarını paylaştı: “Heykeli yapılacaktı, itiraz etti: Hayır, ben hâlâ yaşıyorum!”
Şair ve yazar Ahmet Ümit ise Yaşar Kemal’in “Kalemini ezilenlerden yana kullandığını vurguladı” ve ekledi: “Ne mutlu ki burada bu kadar insan bu yazara saygısını gösteriyor.”
‘KALEMİNDE HALKIN GERÇEKLERİ VARDI’
Eski Cumhurbaşkanı Gül, usta yazar hakkında kamuoyunun çok bilmediği bir yönünü dile getirerek “Yaşar Kemal babamın arkadaşıydı. Bazen telefonla da görüşürlerdi. Kayseri’de beraber çalışmışlar. Hatta geçen Kurban bayramında telefonla görüşmüşler. Çoluk çocuk nasıl diye babama sormuş. Böyle Anadolu’nun bütün değerlerini taşıyan büyük bir yazardı” diye konuştu.
CHP İstanbul milletvekili Sezgin Tanrıkulu, Yaşar Kemal’in toplumun ortak vicdanı olduğunu ifade ederek üzüntüsünü dile getirdi. Tanrıkulu, “Kaleminde bu halkın gerçekleri vardır. Biz sadece bir edebiyatçı değil, barış yanlısı, insan hakları savunucusu kaybettik. Bu toplumun ortak vicdanıydı. Toplumun bu kadar kutuplaştığı dönemde bile tüm toplumu aynı acıya boğdu. Yaşar Kemal böyle bir şahsiyetti. Gerçekten bu toplum ve kendisi barış istiyordu. O göremedi ancak biz bu barışı gerçekleştireceğiz” dedi.
Eski DİSK Genel Başkanı ve CHP İstanbul milletvekili Süleyman Çelebi ise, Yaşar Kemal’i mücadelelerinde ve tüm toplumsal davalarda yanlarında hissettiklerini söyledi. “Kalbimize, içimize dokundu. Biz mücadelemizde ve toplumsal davalarda yanımızda hissederdik. Toplumsal bütün olaylara duyarlıydı. Tüm yaptıklarında ve söylemlerinde barışı simgeledi ve bedellerini göze alarak bunu yaptı. O büyük bir mozaik” diyen Çelebi, usta yazarın Türkiye’de Ermenisi, Yahudisi, Kürdü olmak üzere tüm farklı kimlikleri buluşturmayı başaran ender insanlardan olduğunu vurguladı.
(Fotoğraf: DHA)
Usta yazar ile son röportajı yaptığını ifade eden Can Dündar ise Yaşar Kemal ile aynı yüzyılı paylaştığı için nasıl kıvanç duyduğunu söyleyerek sözlerine şöyle devam etti: Biz Yaşar Kemal’den Anadolu’yu öğrendik, mücadeleyi, dik durmayı öğrendik. Bir insanın nasıl toprağa karışırken bile yürekleri sızlattığını öğrendik. Yaşar usta bize kısmetti, bizim için şanstı. Onun yasını sadece Türkiyeliler tutmuyor, ağaçlarından dilinden anlayan, toprağı konuşturan bir yazar. Dağdaki eşkıya onun adını telaffuz ediyordu.”
Yaşar Kenal, önceki gün bir ayı aşkın süredir tedavi gördüğü İstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi’nde yaşama veda etmişti. Ölümü tüm toplumun üzüntüye boğdu ve ülkenin dört bir yanından yurttaşlar Yaşar Kemal’in cenazesine katılmak için İstanbul’a geldi.
BirGün / AYDIN DEMİR – ÇİSİL HAZAL TENİM
