Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Türkiye’nin metrealtı çözünürlüğe sahip ilk yerli ve milli gözlem uydusu İMECE’yi inceledi. İMECE’nin 15 Ocak 2023’te başlayacağı uzay yolculuğu takvimini açıklayan Bakan Varank, “Yakın zamanda bu uydu kapatılacak son testlerine girecek ve fırlatılmak üzere ABD’ye gönderilecek. Kasım ayı itibariyle fırlatmaya hazır hale gelecek.” dedi. Varank, İMECE’nin kamerasının kilogram başına ihracat değerinin 86 bin avro olduğunu ifade ederek “Türkiye’yi katma değerli üretimle kalkındıracağız.” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Millete Sesleniş konuşmasında İMECE’nin 15 Ocak’ta uzay yolculuğunun başlayacağını açıklamasının ardından Bakan Varank, Uzay Sistemleri Entegrasyon ve Test Merkezi USET’i ziyaret etti. Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. (TUSAŞ) Akıncı Tesislerinde bulunan USET’e ziyarette Bakan Varank’a TÜBİTAK Başkanı Hasan Mandal ile TÜBİTAK UZAY Enstitü Müdürü Mesut Gökten eşlik etti. Bakan Varank, yerli ve milli imkanlarla TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü (UZAY) tarafından geliştirilen İMECE’yi ve TÜRKSAT 6A’yı inceledi. İncelemelerinin ardından İMECE’nin fırlatma takvimine ilişkin değerlendirmelerde bulunan Varank özetle şunları söyledi:
KAMERASI DA YERLİ
Sayın Cumhurbaşkanımızın 15 Ocak 2023 tarihinde uzaya fırlatılacağını ilan ettiği İMECE gözlem uydusunun şu anda önünde bulunuyoruz. İMECE gözlem uydusu 680 kilometrede hizmet verecek ve Türkiye’nin yüksek çözünürlüklü görüntü ihtiyacını karşılayacak kendi mühendislerimiz ve teknisyenlerimiz tarafından tasarlanıp, geliştirilip, üretilmiş yerli ve milli gözlem uydumuz. Tabii bu uydunun en önemli özelliği ortasında gördüğünüz kameranın da bizim tarafımızdan yine açılışını Sayın Cumhurbaşkanımızın yaptığı OPMER Optik Araştırmalar Merkezinde üretilmiş olması. Yakın zamanda bu uydu kapatılacak son testlerine girecek ve fırlatılmak üzere ABD’ye gönderilecek. İnşallah 15 Ocak 2023’te de kendi yerli ve milli gözlem uydumuzu uzaya fırlatmış olacağız. Türkiye uzay alanında önemli kabiliyetleri olan özellikle uydu geliştirme anlamında TÜBİTAK UZAY ile beraber önemli kabiliyetleri olan bir ülke. Yerli ve milli haberleşme, yerli ve milli gözlem uydumuz da bu kabiliyetleri bir üst noktaya taşımak üzere başlatılmış projeler.
YERLİ VE MİLLİ KOMPONENT
Burada İMECE uydumuzda kullanılan yerli ve milli komponentleri görüyoruz. Bir uyduyu tasarlamak önemli. Ama bunun içerisinde kullandığınız komponentleri, ürünleri de yerli ve milli olarak geliştirmek aslında o uyduya katma değer sağlayan işler oluyor. İşte bu gördüğünüz uydudaki bütün bu komponentler yıldız izlerden, tepki tekeline, x bant vericiye, elektrikli itki motoruna, uçuş bilgisayarına ve en önemlisi kamerasına kadar bütün ürünler yerli ve milli olarak geliştirildi, üretildi ve bu uyduyla beraber de uzayda kullanılmış olacak.
İHRACAT POTANSİYELİ VAR
Uzaydan gözlem yapabilmek, görüntü ihtiyacını karşılamak ülkelerin milli güvenlik stratejileri ile de yakın ilişkili ama bunu bir tarafa bırakıyorum. Burada geliştirdiğiniz bütün komponentlerin aslında bir ihracat potansiyeli var. Şu anda İMECE uydusunda kullandığımız kameraya yurt dışından sipariş vermek isteyen ülkeler var. Bu uyduya benzer uyduları bizimle beraber yapmak hatta hazır sipariş vermek isteyen ülkeler var. Aslında kamera satışı ile ilgili bir ön anlaşmayı da imzaladık. Ama bunlar somutlaştığında kamuoyuna ilan edeceğiz. Biz yerli ve milli uydu kabiliyetlerimizi Türkiye’deki bütün firmaların katılımıyla geliştirmeye çalışıyoruz. Bu manada da Milli Uzay Programımızda tüm bu faaliyetleri sinerji ile harekete geçirmek üzere bir hedef koyduk. Milli Uzay Programımızın önümüze koyduğu hedefleri Türkiye’deki bütün kabiliyetlerle beraber ama başta TÜBİTAK UZAY olmak üzere bakanlığımızın bağlı ve ilgili kuruluşları ile beraber hayata geçirmeye devam edeceğiz. Türkiye’yi katma değerli üretimle ekonomik anlamda kalkındıracağız.
UZAYLA İLGİLENMEYE DEVAM EDECEĞİZ
Şu örneği vermek isterim; Türkiye’nin kilogram başına ihracat değeri 1,5 dolar seviyesinde ama böyle bir kamerayı üretip sattığınızda, kilogram başına 86 bin avroya ulaşma şansına sahipsiniz. 1 buçuk dolar nerede? 86 bin avro nerede? Neden uzayla ilgileniyorsunuz diye soranlara bu örneği gösteriyoruz. Hem yerli ve milli yüksek çözünürlüklü uydumuzu yaparak kendi güvenlik ihtiyacımızı karşılıyoruz ama burada elde ettiğimiz kabiliyeti, mühendisliği, ürünleri sattığımızda çok büyük bir ihracat geliri elde edebiliyoruz. Onun için uzayla ilgilenmeye, Milli Uzay Programı’nı sıkı sıkıya takip etmeye devam edeceğiz. Şu anda uzaya gönderilecek uydunun çalışmaları devam ediyor. Bu ay içerisinde buradaki kapakların kapandığını, uydunun toplandığını ve çevresel testler ile beraber bir dizi teste gireceğini biliyoruz. İnşallah Kasım ayı itibariyle fırlatmaya hazır hale gelecek. Ocak ayında da Amerika’dan uzaya fırlatılacak.
48 SAAT İÇİNDE GÖRÜNTÜ VERECEK
İMECE ile birlikte Türkiye ilk kez metrealtı çözünürlüğe sahip Elektro-Optik bir uydu kamerasına sahip olacak. Türkiye’nin yüksek çözünürlüklü görüntü ihtiyacını yerli imkanlarla karşılayacak olan İMECE, 15 Ocak’taki fırlatmanın ardından 48 saat içerisinde görüntü verecek. Gözlem uydusu İMECE; BİLSAT, RASAT ve GÖKTÜRK-2 uydularından edinilen tecrübe ile donatıldı. 680 kilometre irtifada güneşe eş zamanlı yörüngede görev yapacak İMECE’nin tasarım, üretim, montaj, entegrasyon ve testleri, yer istasyonu anteni ve yazılımları yerli imkânlarla geliştirildi. TÜBİTAK UZAY tarafından geliştirilen ekipmanlara TÜBİTAK Ulusal Metroloji Enstitüsü (UME) Manyetometre ve Manyetik Tork Çubuğu ile, TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) da Sabit Güneş Paneli ile katkı verdi. İMECE’den elde edilecek tecrübe, Türkiye’nin ileride geliştireceği uydulara altyapı oluşturacak. Türkiye bir yandan bu tür kritik teknolojilere sahip olurken diğer taraftan da uzay alanında yetişmiş insan gücü ve bilgi birikimi elde edecek. İMECE ile geliştirilen komponentler şöyle: KKS Alıcı, Güneş Algılayıcı, Yıldızizler, Tepki Tekeri, Tepki Tekeri Arayüz Ekipmanı, Elektro-Optik Kamera, X Bant Verici Yönlendirilebilir Anten, S Bant Antenler, Veri Sıkıştırma Kayıt Formatlama Ekipmanı, S Bant Alıcı Verici, Elektrikli İtki Motoru ve Yakıt Besleme Ekipmanı ve X Bant Verici.
