Tarihte bazı kadınlar toplum yapısına sirayet etmiş cinsiyet algısını öyle zorladılar ki, bugün onlar sayesinde bir nebzede olsa daha eşit bir dünya oluştu. Bu yüzden sinema “sektörü” bu güçlü kadınların hikayelerini hep ilgi çekici buldu. Biz de “erkeğe” addedilen dünyada hayatlarıyla “biz de varız” diyen, zincirlerini kırmış 20 kadına adanmış 20 filmi listeleyelim istedik.
İnsanlık tarihine bakıldığında kadınlar her zaman hakkı verilmeyen, ikinci plana atılan, eşitsizliğe uğrayan taraf oldu. Bu eşitsizliklere yaptıkları eserlerle, işlerle ve yaşam tarzlarıyla baş kaldıran güçlü kadınlar çıktı. Bu güçlü kadınlar, bütün kadınlara haklarını araması ve eşitsizliğe karşı mücadele etmesi için ilham kaynağı oldu. Toplum her ne kadar tarihteki bu güçlü kadınları sindirmeye çalışsa da, onlar hiç bir zaman yılmadı. Toplumdaki en büyük eşitsizliğin, kadın-erkek ayrımcılığı olduğunu anlatmaya çalıştılar.
Sinema her ne kadar bu eşitsizliğin yaşandığı sektörlerden biri olsa da, bu kadınların güçlü yaşam hikayelerine kayıtsız kalamazdı. Bu hikayeleri beyaz perdeye yansıtmamak demek, kadınların yıllarca verdiği bu onurlu mücadeleyi görmezden gelmek demekti. 20 kadınla sınırlı kalmayacak bu kadınların konu olduğu filmleri sizler için listelemek ve bu onurlu mücadeleyi sizlerle paylaşmak istedik.
1.
A Life in Pictures (2004) – Agatha Christie
Ünlü polisiye roman yazarı Agatha Christie‘nin hayatına odaklanan bu yapım aslında bir televizyon filmi olarak hazırlanmıştı. Agatha Christie’nin yazdığı otobiyografik yazılardan yola çıkan filmde, Olivia Williams Christie‘yi canlandırıyor.
2.
Camille Claudel (1988) – Camille Claudel
Claudel hep cinsiyet eşitsizliğinin sınırlarını aşmak istemiştir. Bu sınırları heykelle aşabileceğine, özgür olabileceğine inanmıştır. Müthiş dehasıyla sanat tarihinin bir daha göremeyeceği heykeller ortaya koymuştur. Ancak aşık olduğu heykeltıraş Rodin ve abisi şair Paul yüzünden böyle bir deha engellenmiştir. Kuşkusuz tarihin en güçlü kadınlarından olan Claudel’in hayatına odaklanan filmde, Camille’i Isabelle Adjani canlandırıyor.
3.
Cleopatra (1963) – Cleopatra
Başrolünde Elizabeth Taylor‘ın bulunduğu filmde, ünlü Mısır Kraliçesi Kleopatra‘nın hayatına ve odaklanıyor. 4 dalda Oscar ödülünü kazanan film, izlediğinizde hayranlık uyandıracak hikayeye ve görüntülere sahip.
4.
Coco Avant Chanel (2009) – Coco Chanel
Ünlü moda tasarımcısı Coco Channel‘in hayatına odaklanan film, her kadına içindeki gücü hatırlatacak estetik bir hikayeye sahiptir. Amelie filminden tanıdığımız Audrey Tautou‘nun Channel’i canlandırdığı film bir çok sinema çevresinde de övgüyle karşınlanmıştır.
5.
Diana (2003) – Princess Diana
Bir dönem hepimizde hayranlık uyandırmış ve ani ölümüyle hayranlarını hüzne boğumuş Prenses Diana‘nın hayatına yakından bir bakış atan film, Diana ile ilgili bilinmeyen gerçekliklere ışık tutmaya çalışıyor.
6.
Frida (2002) – Frida Kahlo
Oyuncu kadrosunda Salma Hayek, Alfred Molina, Geoffrey Rush gibi isimlerin bulunduğu 2002 yapımı “Frida” filmi 6 dalda Oscar’a aday olup, özgün müzik ve makyaj dalında da ödülleri kucaklamıştır. Frida Kahlo’nun hayatını anlatan Tutkunun kadını Frida Kahlo’yu anlatan 5 film adlı listemize de bakabilirsiniz.
7.
Gainsbourg (2010) – Brigitte Bardot
Tarihte önemli kadınlardan biri olan Brigitte Bardot‘un hayatını tam anlamıyla anlatan bir film hala yok. Ancak Bardot’un büyük aşkı olan fransız müzisyen Gainsbourg‘un hayatına odaklanan filmde Bardot’un hayatına dair birçok iz bulacaksınız.
8.
Grace of Monaco (2014) – Grace Kelly
Monaco Prensesi Grace Kelly‘i konu edinen filmde, Kelly’in inişli çıkışlı ve bir o kadarda ihtişamlı hayatını canlandıran isim başarılı oyuncu Nicole Kidman.
9.
I Shot Andy Warhol (1996) – Valerie Solonas
Film Erkekleri Doğrama Cemiyeti Manifestosu (SCUM) kitabının radikal feminist yazarı Valerie Solonas‘ın Andy Warhol’u öldürme girişimini ele alıyor.
10.
Jag är Ingrid (2015) – Ingrid Bergman
Acıyla dolu hayatında hiç kimseyi umursamadan yaşayan sinema ve tiyatro oyuncusu Ingrid Bergman‘ın hayatının anlatıldığı belgeseldir.
11.
John and Yoko: A Love Story (1985) – Yoko Ono
Daha hiçbir film Yoko Ono‘nun kişisel hayatını anlatmadı ancak, onun John Lennon‘a duyduğu tutkulu aşkı anlatan bu film, onların ilişkilerine dair pek bilmediğimiz noktalara odaklanıyor.
12.
Kaldırım Serçesi (2007) – Edith Piaf
Dünyaca ünlü fransız müzisyen Edith Piaf‘ın hayatını konu alan Kaldırım Serçesi, birçok anlamda Piaf’ı ve onu müziğinin büyülü dünyasını anlatıyor. En iyi kadın oyuncu Oscar’ını bu filmle kazanan Marion Cotillard‘ın, Edith Piaf’ı canlandırdığı performansına ise hayran kalacaksınız.
13.
Madame Curie (1943) – Marie Curie
1943 yılının en değerli filmlerinden biri olan ve 7 dalda Oscar’a adaya gösterilen film, muhteşem deha Marie Curie‘nin hayatını odaklanıyor.
14.
Miss Potter (2006) – Beatrix Potter
Kadınların onaylanmadığı yayın sektörüne ilüstrasyonları ve çocuklar için ürettiği hikayelerle dahil olan bu Beatrix Potter‘ın hayatını konu alan filmde, Potter’ı göz dolduran performansıyla Renee Zellweger canlandırmaktadır.
15.
Norma Jean and Marilyn (1996) – Marilyn Monroe
Kadınlık tarihinin en güçlü ikonlarından olan Marilyn Monroe‘nun daha çok erkeklerle olan ilişkilerine ve bağımlılıklarına odaklanmaktadır. Ünlü olmadan önceki hayatında, yani ismi Norma Jean olduğu dönemlerde, çektiği sıkıntılara da odaklanan film şimdiye kadar çekilmiş Monroe filmleri arasında en önemli yapıtlardan biridir.
16.
Rosa Luxemburg (1986) – Rosa Luxemburg
Sosyalist kadınların en çok tanınan ismi Rosa Luxemburg‘un hayatına odaklanan filmde, kadın hakları ve devrim için bir çok savaş veren müthiş deha Luxemburg’u daha yakından tanıma fırsatına sahip oluyorsunuz.
17.
The Audrey Hepburn Story (2000) – Audrey Hepburn
Bu film her ne kadar televizyon için çekilmiş bir film olsa da, bugün Hepburn’ün hayatını aydınlatan en önemli filmlerden biri. Audrey Hepburn gibi güçlü bir kadının hayatını bilmek ise sizi ayrı heyecanlandıracağını düşünüyoruz.
18.
The Hours (2002) – Virginia Woolf
Dünyaca ünlü yazar Virginia Woolf‘un yazdığı ünlü eseri Mrs. Dalloway‘u yazma sürecini işleyen film, üç farklı zaman diliminde bu kitabı okumuş üç kadının hayatına odaklanıyor. Michael Cunningham’ın, Woolf’un “Mrs. Dalloway” adlı ‘ünlü’ eserini yazma aşamasını kurguladığı ve onun okunduğu ve kısmen hayat bulduğu iki farklı dönemi de kurguladığı “The Hours” adlı kitaptan aynı adla uyarlanmış bir filmdir. Bu kadınları ise Meryl Streep, Nicole Kidman, Julianne Moore gibi başarılı oyuncular oynamaktadır. 9 dalda Oscar’a aday olan film, üç kadın üzerinden Woolf’un portresini çizmektedir.
19.
The Notorious Bettie Page (2005) – Bettie Page
Tarihin en önemli pin-up tarzı figürlerinden biri olan Bettie Page‘in, daha çok düşüncelerine odaklanan ve toplumdaki cinsellik algısına eleştirel yaklaşıma sahip olan bir filmdir.
20.
Violette (2013) – Simone de Beauvoir
Aslında film başak bir feminist yazar Viollete Leduc‘un hayatına odaklansa da, Leduc’un en önemli feministlerden Beauvoir ile tanışması, Simone de Beauvoir‘in hayatını da filmin ana konularından biri haline geliyor. Ortaya ise izlenmesi keyifli bir bir ortaya çıkıyor.
Kadın-Erkek eşitsizliğiyle ilgili bu listelerimize de bakabilirsiniz:
►Felsefe tarihinde ‘erkekliğin’ gölgesinde kalmış 19 kadın filozof
►Ataerkil bir toplumda 4 maddeyle kadınların giyimine göre takılan isimler
►Erkekler için 7 maddelik “eril düzene katılmama” rehberi
►Dildeki cinsiyetçilikten kurtulmak için 14 maddelik imtihan
►Hannah Price ve ‘tacizcileri taciz etme aracı’ olarak fotoğrafçılık
Ne yazık ki yazıda çok hata var, en mühimlerini listedeki sıralarına göre yazmaya çalıştım (10 ve 18 ise en en mühimleri)
4. Chanel tek “N” ile yazılıyor ve o film için kullanılmış olan foto “Coco Chanel & Igor Stravinsky” (2009) filminden, “Coco avant Chanel” filminden değil.
7. Gainsbourg (2010) Erkeğe adanmış bir film, Bardot 10 dk belki görünüyor filmde ve pek de güçlü bir karakter değildir, oysa Jane Birkin daha hakimdir filme ve yine de bu film Serge’in filmidir.
10. Jag är Ingrid (2015) – Ingrid Bergman: Ingrid Bergman sinema ve tiyatro oyuncusudur, yönetmen olan Ingmar Bergman’dır (Ingmar Bergman erkektir) ve birlikte de çalışmışlardır.
18. The Hours (2002) – Virginia Woolf: “The Hours” Virginia Woolf ‘un yazdığı ünlü bir eser değildir, Michael Cunningham’ın, Woolf’un “Mrs. Dalloway” adlı ‘ünlü’ eserini yazma aşamasını kurguladığı ve onun okunduğu ve kısmen hayat bulduğu iki farklı dönemi de kurguladığı “The Hours” adlı kitaptan aynı adla uyarlanmış bir filmdir.
Merhaba, uyarılarınızı dikkate alarak gerekli düzeltmeleri yaptık. Dikkatli okuyucularımızın olması güzel. Bazı yanlışları doğrusunu bilmediğimiz, bazılarını da dar vakitten dolayı yaptığımızı gördük. Teşekkür ederiz.
Liste için teşekkürler, güzel bir derleme olmuş. Kuşkusuz kişisel öncelikler farklı olabilir, ben de bu listede olmayı hak ettiklerini düşündüğüm iki filmi hatırlatmak istiyorum.
(1) “Gracias a la vida”nın yaratıcısı, aynı zamanda Salvador Allende’nin arkadaşı olan Şilili müzisyen, ressam, aktivist Violeta Parra’nın yaşamını ve sıkıntılarını anlatan ” Violeta Cennete Gitti” (Violeta se fue a los cielos, Andrés Wood, 2011) => http://www.imdb.com/title/tt2014392/reference
(2) Fotoğrafçı Diane Arbus’un kendisini erkekler dünyasında var etmek için gösterdiği çabaları anlatan, Türkiye’de Tutku adıyla gösterilmiş ilginç, yer yer uçuk film (Fur: An Imaginary Portrait of Diane Arbus, Steven Shainberg, 2006) => http://www.imdb.com/title/tt0422295/reference
Saygılar, kolaylıklar… 🙂